Stralingshygiëne
Bij nucleaire geneeskunde wordt gebruik gemaakt van radioactieve stoffen om afbeeldingen te maken van organen, weefsels en processen in het lichaam. Het werken met deze stoffen brengt echter ook (potentiële) gezondheidsrisico's met zich mee. Om deze risico's te beperken is stralingshygiëne van groot belang.
Allereerst is het van belang dat medewerkers die met radioactieve stoffen werken goed opgeleid zijn en op de hoogte zijn van de geldende richtlijnen en procedures. Zij moeten weten welke beschermende maatregelen genomen moeten worden om blootstelling aan straling te minimaliseren door onnodige blootstelling te voorkomen. Hierbij kan gedacht worden aan het dragen van beschermende kleding, het werken achter afschermende materialen en het gebruik van afzuigsystemen.
Daarnaast is het belangrijk om de stralingsbelasting voor de patiënt te optimaliseren: hierbij wordt de gebruikte hoeveelheid straling zo laag mogelijk te houden, waarbij wel de kwaliteit van de beelden voldoende is. Dit kan bijvoorbeeld door de hoeveelheid radioactieve stof die wordt toegediend te beperken en door het maken van gerichte beelden. Ook is het van belang dat de patiënt goed geïnformeerd wordt over de mogelijke risico's en dat er toestemming is verkregen voor nucleair geneeskundige onderzoeken en behandelingen.
Tot slot is het belangrijk om de omgeving waarin met radioactieve stoffen wordt gewerkt goed te controleren op mogelijke besmettingen en om deze op tijd op te ruimen. Ook moet er goed worden omgegaan met afval dat radioactief materiaal bevat.
Door het naleven van de geldende richtlijnen en procedures voor stralingshygiëne kan de blootstelling aan straling bij nucleaire geneeskunde tot een minimum worden beperkt en de gezondheid van medewerkers en patiënten worden beschermd.
Bij stralingshygiëne in de nucleaire geneeskunde zijn verschillende partijen betrokken. Hieronder volgt een overzicht:
- Medewerkers die met radioactieve stoffen werken: Dit zijn bijvoorbeeld nucleair geneeskundigen en nucleair radiologen, laboranten (MNW’er, medisch nucleaire werkers), technisch geneeskundigen, physician assistants en verpleegkundigen. Zij zijn verantwoordelijk voor het toedienen van radioactieve stoffen aan de patiënt en het uitvoeren van de beeldvorming. Zij moeten goed opgeleid zijn en op de hoogte zijn van de geldende richtlijnen en procedures.
- Klinisch fysici: Dit zijn specialisten met als taak het bepalen van de stralingsdosis voor patiënten en het optimaliseren van de beeldkwaliteit met zo min mogelijk straling.
- Stralingsbeschermingsdeskundigen: Dit zijn professionals die gespecialiseerd zijn in stralingsbescherming. Zij adviseren en ondersteunen medewerkers bij het nemen van beschermende maatregelen en het voorkomen van blootstelling aan straling. Vaak zijn is dit een medewerker van de afdeling, zoals een laborant.
- Kwaliteitsfunctionarissen: Dit zijn personen die verantwoordelijk zijn voor het opstellen en implementeren van procedures en richtlijnen op het gebied van stralingshygiëne. Zij zorgen ervoor dat de procedures up-to-date zijn en dat medewerkers hieraan voldoen.
- Patiënten: Patiënten hebben ook een belangrijke rol bij stralingshygiëne. Zij moeten zich houden aan de instructies van de medewerkers en goed geïnformeerd zijn over de mogelijke risico's van de radioactieve stoffen die bij het onderzoek gebruikt worden.
- Vakverenigingen en landelijke organisaties: Deze instanties stellen vaak richtlijnen samen aan de hand van de meest up-to-date kennis en geldende wet- en regelgeving om nucleaire onderzoeken en/of behandelingen optimaal in te zetten.
- Overheidsinstanties: De overheid heeft de taak om te zorgen voor wet- en regelgeving op het gebied van stralingshygiëne. Zij controleren de naleving hiervan en kunnen handhaven als dit niet gebeurt.
Door samen te werken en elkaar te ondersteunen kunnen deze partijen ervoor zorgen dat stralingshygiëne in de nucleaire geneeskunde op een verantwoorde en veilige manier wordt uitgevoerd.